Trong bối cảnh thị trường nông sản ngày càng khắt khe, việc trồng sầu riêng đạt chuẩn xuất khẩu không còn là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc. Sầu riêng không chỉ đơn thuần là cây ăn trái giá trị cao, mà còn là một mặt hàng chiến lược, góp phần nâng tầm nông sản Việt Nam ra quốc tế.
Vậy làm sao để trái sầu riêng đáp ứng được tiêu chuẩn loại 1, đủ điều kiện vào các thị trường khó tính như Trung Quốc, Hàn Quốc hay châu Âu? Câu trả lời nằm trong quy trình kỹ thuật trồng và chăm sóc chuẩn từ A–Z dưới đây.
Vì sao sầu riêng đạt chuẩn xuất khẩu là yếu tố sống còn?
Sầu riêng được đánh giá là loại trái cây “vua” ở Đông Nam Á. Tuy nhiên, để đạt chuẩn xuất khẩu, mỗi trái sầu riêng phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt về an toàn thực phẩm, hàm lượng tồn dư thuốc BVTV, đồng đều về kích thước, mã số vùng trồng và truy xuất nguồn gốc.
Các thị trường nhập khẩu hiện nay không chỉ kiểm tra chất lượng mà còn theo dõi quy trình sản xuất. Nếu sản phẩm không đạt, nguyên lô hàng có thể bị từ chối hoặc tiêu hủy. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín, tài chính và cả ngành nông nghiệp địa phương.
Chuẩn bị đất trồng sầu riêng – bước đầu quyết định chất lượng trái
Một nền đất khỏe mạnh là tiền đề cho vườn sầu riêng xuất khẩu năng suất cao. Đất cần thoát nước tốt, pH từ 5.5–6.5 và giàu mùn hữu cơ. Không nên trồng sầu riêng ở vùng đất nhiễm phèn, mặn hoặc trũng.
Sau khi cày xới, nên ủ phân hữu cơ và vôi để cải tạo đất. Kết hợp việc sử dụng phân bón sinh học giúp đất tơi xốp, bền vững hơn, đồng thời tăng lượng vi sinh vật có lợi cho rễ.

Chọn giống – nền tảng để sầu riêng đạt chuẩn xuất khẩu
Giống sầu riêng đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Lựa chọn đúng giống giúp cây khỏe, kháng bệnh tốt, tỷ lệ đậu trái cao và đảm bảo chất lượng trái đồng đều. Các giống được đánh giá là giống sầu riêng tốt nhất hiện nay như Ri6, Dona, Musang King cần được chọn lọc kỹ từ vườn giống sạch bệnh, có giấy chứng nhận nguồn gốc rõ ràng.
Không nên ham rẻ mua giống trôi nổi vì nguy cơ nhiễm bệnh và thất thoát sau vài năm là rất cao.

Tiêu chí trái sầu riêng đạt chuẩn xuất khẩu (tiêu chuẩn sầu riêng loại 1)
Để sầu riêng đạt chuẩn xuất khẩu, trái cần đáp ứng đầy đủ các yêu cầu kỹ thuật theo Bộ Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 11892-1:2017 và các yêu cầu riêng của từng thị trường nhập khẩu như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, EU… Một số tiêu chí phổ biến nhất bao gồm:
- Khối lượng: Từ 2.5kg đến 4.5kg/trái.
- Hình dáng: Tròn hoặc hình cầu hơi dài, gai đều, không dị dạng.
- Vỏ: Xanh đến xanh vàng, không dập, nứt, xì mủ.
- Cùi (múi): Vàng tươi, không sượng, mùi thơm đặc trưng, vị ngọt đậm.
- Không tồn dư thuốc trừ sâu vượt ngưỡng cho phép theo tiêu chuẩn quốc tế.
- Truy xuất nguồn gốc rõ ràng, có mã số vùng trồng hợp lệ.

Giai đoạn chăm sóc giúp trái đạt chuẩn loại 1
Trồng và chăm sóc giai đoạn đầu
Giai đoạn đầu cần chú trọng làm cỏ, tưới nước đều và bón phân hợp lý. Không nên bón quá nhiều phân hóa học. Thay vào đó, dùng phân hữu cơ và sinh học giúp cây phát triển bền vững và rễ khỏe. Đây là bước đặt nền móng cho việc hình thành trái đạt chuẩn sau này.
Giai đoạn ra hoa & đậu trái
Đây là giai đoạn cực kỳ nhạy cảm. Nếu cây thiếu dinh dưỡng hoặc bị sâu hại tấn công, tỷ lệ đậu trái sẽ rất thấp. Nên sử dụng các giải pháp trừ sâu sinh học giúp bảo vệ hoa và trái non khỏi sâu hại mà không để lại dư lượng.
Giải pháp trừ sâu sinh học giúp bảo vệ hoa và trái non khỏi sâu hại mà không để lại dư lượng.
Ngoài ra, nên hạn chế rung lắc cây, giữ ẩm đất ổn định và bổ sung vi lượng qua lá nếu cần thiết.

Giai đoạn nuôi trái – hoàn thiện chất lượng
Ở giai đoạn này, sầu riêng cần rất nhiều dưỡng chất để nuôi trái lớn và hoàn thiện hương vị. Tăng cường kali và canxi giúp múi dẻo, vàng, thơm, ít xơ. Không nên dùng các chất kích thích trái lớn nhanh vì dễ bị sượng, hỏng cấu trúc múi.
Đảm bảo mỗi cây chỉ giữ lại lượng trái phù hợp, không để cây quá tải gây suy kiệt.
Thu hoạch và bảo quản trái đạt chuẩn
Thời điểm thu hoạch phải đúng kỹ thuật. Chọn thu những trái đã đủ tuổi, múi cứng, không nứt. Dùng dao sắc cắt cuống, nhẹ tay, tránh làm dập vỏ.
Sau thu hoạch, bảo quản trái trong môi trường thoáng mát, không phun hóa chất hoặc xử lý nhiệt vượt ngưỡng. Có thể dùng túi lưới hoặc khay nhựa để hạn chế va chạm khi vận chuyển.
Tối ưu đất và cây lâu dài nhờ chu trình tuần hoàn
Sau mỗi mùa vụ, đất thường bị chai cứng, thiếu vi sinh. Việc tái tạo đất bằng phân hữu cơ vi sinh, che phủ bằng rơm rạ, ủ phân xanh, và trồng xen canh cây họ đậu giúp cải thiện nhanh độ phì.
Áp dụng chu trình canh tác tuần hoàn không chỉ giúp sầu riêng đạt chuẩn bền vững mà còn giảm chi phí lâu dài.
Tham khảo thêm các tiêu chuẩn & mô hình đạt chuẩn
Để trồng sầu riêng đạt chuẩn xuất khẩu, bà con nên áp dụng các tiêu chuẩn như VietGAP, GlobalGAP để đảm bảo an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc và bảo vệ môi trường.
- VietGAP phù hợp với thị trường nội địa và Trung Quốc.
- GlobalGAP là yêu cầu bắt buộc nếu xuất khẩu sang châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc.
Nhiều tỉnh như Tiền Giang, Đắk Lắk, Lâm Đồng đã xây dựng mô hình đạt chuẩn với mã số vùng trồng, quản lý dư lượng thuốc nghiêm ngặt và có thể xuất khẩu chính ngạch.
Kết luận
Sầu riêng đạt chuẩn xuất khẩu không chỉ là mục tiêu, mà là con đường bắt buộc nếu bà con muốn nâng tầm giá trị nông sản và phát triển bền vững. Việc đầu tư bài bản từ khâu chọn giống, cải tạo đất, chăm sóc đúng kỹ thuật đến thu hoạch và bảo quản sẽ giúp trái sầu riêng đủ điều kiện vào thị trường quốc tế, nơi yêu cầu chất lượng khắt khe. Đây cũng chính là chìa khóa để khẳng định uy tín vùng trồng, mở rộng cơ hội xuất khẩu lâu dài và ổn định đầu ra cho nhà vườn.
Xem thêm: Cách bảo vệ cây sầu riêng khỏi sâu bệnh bằng giải pháp sinh học.
