Biện pháp xử lý sầu riêng đi đọt khi đang tạo mầm hiệu quả cho nhà vườn

Hiện tượng sầu riêng đi đọt khi đang tạo mầm là nỗi ám ảnh lớn nhất của nhà vườn vào thời điểm quyết định năng suất vụ mùa. Khi cây bật đọt non, toàn bộ dinh dưỡng và năng lượng sẽ bị chuyển hướng sang lá cành thay vì nuôi mầm hoa, khiến bông yếu, hoa không đồng loạt và tỷ lệ đậu trái giảm mạnh. Dưới đây là các biện pháp xử lý hiệu quả nhất, giúp bà con kiểm soát tình trạng này nhanh chóng và an toàn.

Nguyên nhân cây sầu riêng đi đọt khi đang tạo mầm

Thời tiết bất thường

Mưa trái mùa, độ ẩm đất thay đổi đột ngột hoặc nắng nóng kéo dài làm cây “hiểu lầm” đang vào mùa sinh trưởng chồi lá, dẫn đến bật đọt mạnh dù đang mang mầm hoa. Đây là nguyên nhân rất phổ biến khiến sầu riêng đi đọt khi đang tạo mầm.

Mất cân đối dinh dưỡng

Bón thừa đạm (N) hoặc thiếu kali (K), lân (P), bo (B) khiến cây ưu tiên phát triển thân lá. Đặc biệt khi vừa bón urê, phân gà tươi hoặc phân đạm cao ngay trước và trong giai đoạn tạo mầm.

Quản lý nước chưa hợp lý

Tưới quá nhiều, đất giữ ẩm liên tục hoặc ngập úng nhẹ kích thích rễ hoạt động mạnh, cây nhận tín hiệu “mùa mưa” và bung đọt ngoài ý muốn.

Xác định giai đoạn mầm hoa trước khi can thiệp

Quan sát mắt cua là cách đơn giản và chính xác nhất:

• Mắt cua còn mờ, chưa sáng rõ → mầm hoa chưa ổn định, nguy cơ đi đọt cao → cần chặn đọt ngay.
• Mắt cua sáng đều, đã bung vỏ lụa lộ hoa cái tím đỏ → mầm đã ổn định → chuyển sang kéo đọt nhẹ để điều tiết sinh trưởng.

Kỹ thuật chặn đọt khi mầm chưa rõ (Cách chặn đọt sầu riêng hiệu quả)

Điều chỉnh dinh dưỡng ngay lập tức

Ngưng hoàn toàn mọi loại phân đạm. Chuyển sang bón hoặc phun phân có tỷ lệ N thấp – P và K cao (10-60-10, 6-30-30 + TE, 0-20-40).

Sử dụng chất điều tiết sinh trưởng

• Paclobutrazol (Cultar 10SL, Anvil 5SC): tưới gốc 1–1,5 g hoạt chất/cây 7–10 năm tuổi hoặc phun lá 10–15 ml/bình 16 lít.
• Uniconazole (Sunny 5SC): 10–12 ml/bình 16 lít, phun ướt đều tán.
• Kết hợp MH 1–2 ml/lít để tăng hiệu lực chặn đọt non.

Quản lý nước nghiêm ngặt

Xiết nước hoàn toàn 12–18 ngày (tùy độ ẩm vườn), sau đó tưới đẫm 1 lần rồi tiếp tục xiết đến khi mắt cua bung vỏ lụa 60–70%.

Kỹ thuật kéo đọt sầu riêng khi mắt cua đã ổn định

Khi mắt cua sáng đều và bung vỏ lụa, mục tiêu là kéo dài tuổi thọ mầm hoa, tránh lứa đọt sau ra cùng lúc với bông.

Tăng cường kali và canxi

Phun định kỳ 7 ngày/lần: KNO₃ 20 g + Canxi Nitrat hoặc Canxi Bo 20–30 g/bình 16 lít.

Điều tiết tưới nước và tỉa bỏ đọt non

Tưới nhỏ giọt đều đặn, giữ độ ẩm vừa phải. Tỉa sạch 100% đọt non mọc cùng thời điểm với mầm hoa (tỉa khi đọt còn đỏ mềm).

Bổ sung vi lượng thiết yếu

Bo, Kẽm, Magie là 3 nguyên tố quan trọng giúp hoa mập, hạn chế hiện tượng “đọt lấn hoa” và giảm rụng nụ sinh lý.

Bổ sung dinh dưỡng trong giai đoạn tạo mầm

• Giảm tối đa đạm (N).
• Tăng lân (P) và kali (K): bón 1–2 kg Super Lân + 1–2 kg Kali Clorua/cây.
• Bổ sung Canxi, Bo, Magie qua lá và gốc để mầm hoa chắc khỏe.

Quản lý nước hợp lý

Chỉ tưới nhỏ giọt hoặc theo rãnh, tuyệt đối tránh tưới xối dồn dập. Nếu thấy dấu hiệu bật đọt bất thường → ngưng tưới ngay 5–7 ngày.

Phòng trừ sâu bệnh và tỉa bông

Phun phòng định kỳ rệp sáp, bọ trĩ, nấm Phytophthora, thán thư bằng thuốc sinh học hoặc gốc đồng + mancozeb. Khi hoa nở 70–80%, tỉa bỏ hoa lệch đợt, hoa sâu bệnh, giữ lại 120–150 hoa/chùm để trái to đều.

Ngoài tình trạng đi đọt lấn hoa, nhiều vườn còn gặp hiện tượng mắt cua bị nghẹn, đen đầu, không bung vỏ lụa được. Lúc này bà con cần xử lý nghẹn mắt cua sầu riêng ngay lập tức để cứu mầm hoa, chi tiết cách làm xem tại đây.

Kết luận

Hiện tượng sầu riêng đi đọt khi đang tạo mầm hoàn toàn có thể kiểm soát nếu nhà vườn quan sát kỹ mắt cua, điều chỉnh kịp thời dinh dưỡng – nước – chất điều hòa sinh trưởng và chăm sóc đồng bộ. Áp dụng đúng kỹ thuật, bà con sẽ giữ được bông khỏe, hạn chế rụng sinh lý, tăng tỷ lệ đậu trái và đạt năng suất cao nhất mùa vụ tới.

Chúc bà con thành công và bội thu!