Bệnh khô cành trên cây sầu riêng là bệnh phổ biến thường gặp vào mùa mưa do tác nhân từ nấm gây hại. Do biểu hiện tương tự một số bệnh thông thường nên bà con thường trị sai cách, dẫn đến suy giảm nghiêm trọng chất lượng sản lượng trái. Cùng Nông Nghiệp SOFa tìm hiểu về bệnh hại này và có hướng phòng ngừa, điều trị hợp lý.

THÔNG TIN CHUNG VỀ BỆNH KHÔ CÀNH TRÊN CÂY SẦU RIÊNG

NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH KHÔ CÀNH TRÊN CÂY SẦU RIÊNG

Theo các chuyên gia, bệnh khô cành trên cây sầu riêng (hay còn gọi là bệnh “chết đứng”, chết ngược cành, khô đọt – cháy lá) là do nấm Rhizoctonia Solani gây ra.

Ngoài ra, theo một nghiên cứu của Viện Bảo vệ thực vật vào năm 2020, một tác nhân khác là nấm Diaporthe Durionigena cũng có thể gây nên dịch hại tương tự.

Theo đó, trong điều kiện môi trường độ ẩm cao và ít ánh sáng, nấm bệnh sẽ phát triển, gây hại cho cây. Thường vào tháng 11 đến tháng 2 sẽ là thời điểm mà bệnh bùng phát mạnh nhất. Ngược lại, khi thời tiết có xu hướng khô hanh, nhiệt độ và độ ẩm cao, thường vào tháng 2 – tháng 4 thì bệnh có xu hướng giảm mạnh.

Ngoài ra, bệnh khô cành trên cây sầu riêng cũng có thể bùng phát bởi các nguyên nhân khác như:

• Đất vườn ngập úng, làm rễ cây yếu, giảm sức đề kháng
• Bón phân không cân đối (dư đạm, thiếu dưỡng chất cần thiết,…) tạo điều kiện cho nấm sinh trưởng

Đặc biệt, khi phát bệnh, các bào tử nấm có xu hướng phát tán qua gió, mưa và nước tưới, nếu không xử lý kịp thời sẽ gây lây lan nhanh giữa các cây trong vườn, gây thiệt hại nặng nề cho bà con nông dân.

ẢNH HƯỞNG CỦA BỆNH KHÔ CÀNH ĐẾN SỰ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN CỦA CÂY SẦU RIÊNG

Bệnh khô cành trên cây sầu riêng cũng tương tự như các loại bệnh hại khác, nếu không kiểm soát và có hướng xử trí kịp thời, sẽ lây lan nhanh gây tốn nhiều thời gian và công sức cho bà con để trị.

Đúng như tên gọi của bệnh, sẽ gây khô cành, dẫn đến chết cành và có thể gây chết cây (trong khi mỗi cây sầu riêng cần 4 – 5 năm mới cho trái).

Quan trọng nhất, bệnh khô cành trên cây sầu riêng sẽ làm cho sức đề kháng, sức sống của cây suy giảm, chất lượng trái và năng suất trái cũng theo đó mà giảm theo, không giữ được uy tín của thương hiệu, thương lái có thể dựa vào đó mà ép giá, ảnh hưởng đến doanh thu và lợi nhuận sau thu hoạch.

TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH KHÔ CÀNH TRÊN CÂY SẦU RIÊNG

Tác hại của bệnh khô cành trên cây sầu riêng là vấn đề mà hầu như bà con trồng sầu riêng nào cũng lấy làm lo lắng, do đó cần nhận diện sớm và nhận diện đúng các triệu chứng ban đầu của bệnh để xử trí kịp thời.

• Đầu tiên, bệnh sẽ xuất hiện ở đầu cành hoặc đỉnh ngọn: lá còn xanh hoặc vừa chuyển vàng đã rụng, lá có biểu hiện biến dạng, co rúm lại, héo từ từ, trên lá có vết nhỏ nhìn giống như mọng nước, giống như bị phỏng

⇒ Trên thực tế, nấm bệnh đã ăn guồng ở bên trong cành, nếu tưởng sâu đục thân hoặc bệnh thông thường, bà con trị sai cách sẽ làm bệnh kéo dài liên miên không dứt

• Cành hoặc ngọn khô đến đâu, lá rụng đến đó
• Cành bị bệnh sẽ có lớp vỏ màu đen, có mùi hôi, giòn
• Cây nhanh chóng héo đọt, rũ đọt, chết nhanh từ ngọn, từ đầu cành và lan từ từ xuống thân và gốc, gây chết cả cây
• Giai đoạn cuối, thân cây bị nứt, nhất là ở vùng gần gốc, làm cây yếu và dễ đổ ngã

PHÒNG VÀ TRỊ BỆNH KHÔ CÀNH TRÊN CÂY SẦU RIÊNG

CÁC PHƯƠNG PHÁP TRỊ BỆNH KHÔ CÀNH TRÊN CÂY SẦU RIÊNG

• Khi thấy cây có dấu hiệu bệnh, cần nhanh chóng cắt tỉa cành bị bệnh để khống chế bệnh

=> Luôn cắt trừ hao xuống 20cm từ vị trí có nấm bệnh để loại bỏ triệt để mầm bệnh, dù cành vẫn còn tươi (do nấm bệnh đã ăn guồng bên trong cành mà mắt thường không nhìn thấy)

• Sau đó, thu gom các cành nhánh vừa cắt ra khỏi vườn và đốt tiêu hủy để tránh lây lan, phát tán mầm bệnh
• Các vị trí vừa cắt dùng thuốc có chứa đồng (Cu) bôi lên để khử trùng và bôi keo để tránh các tác nhân nấm bệnh khác tấn công vào vết cắt

• Phun xịt chế phẩm trừ nấm sinh học Vaccino với liều lượng 25ml cho bình 20 – 25 lít nước để giúp kích kháng tự nhiên và đối kháng lại nấm Rhizoctonia Solani và nấm Diaporthe Durionigena – tác nhân chính gây bệnh khô cành trên cây sầu riêng
• Khi thấy cây có dấu hiệu bắt đầu đi 1 cơi đọt cần tưới thêm 1 cữ thuốc nữa để trị dứt điểm và phòng nấm bệnh trên vườn

CÁC PHƯƠNG PHÁP PHÒNG NGỪA BỆNH KHÔ CÀNH TRÊN CÂY SẦU RIÊNG

• Thường xuyên thăm vườn, quan sát và nhận diện đúng các biểu hiện ban đầu của bệnh khô cành trên cây sầu riêng để xử trí kịp thời
• Tưới tiêu hợp lý, thoát nước tốt, không ngập úng, giúp rễ phát triển tốt, tăng sức đề kháng tự nhiên cho cây

• Cắt tỉa cành nhánh, tạo không gian thông thoáng, tránh ẩm thấp (là môi trường cho nấm bệnh phát triển)
  Kích kháng tự nhiên cho cây bằng chế phẩm sinh học Vaccino, Dinh dưỡng Green của thương hiệu Nông Nghiệp SOFa
• Đảm bảo các dụng cụ cắt tỉa, tưới tiêu được vệ sinh sạch sẽ, bón vôi dưới gốc cả vườn,… không để mầm bệnh phát tán rộng thêm (nếu có)

KẾT LUẬN

Cũng như các bệnh hại khác, bệnh khô cành trên cây sầu riêng có khả năng lây lan rất nhanh do các bào tử nấm có thể phát tán trong không khí, đặc biệt biểu hiện của bệnh giống với sâu đục thân hoặc các bệnh lý thông thường, áp dụng phương pháp trị sai cách sẽ không làm giảm tác hại mà còn gây nghiêm trọng hơn thêm. Do đó, bà còn cần nhận diện đúng và chính xác các dấu hiệu ban đầu của bệnh khô cành trên cây sầu riêng để xử trí kịp thời. Quan trọng vẫn là tăng sức đề kháng cho cây để đủ sức đối kháng với nấm bệnh.